Welcome to the Sikh Vichar Manch-Thought Provoking Forum for Justice

 
 
 


Memory of departed soul founder president
Sikh vichar Manch-Gurbhjan Singh Gill
 

iswK ivcfr mMc dy bfnI gurBjn isMG igwl
iewk Xfdgfr sLKsIaq
   
blbIr isMG sUc, aYzvokyt, luiDafxf*
 

iemfndfrI dI swc nfl jF Drm nfl qulnf krF
mYnMU qF iqMnF ‘c iewko hI njLr afAuNdf hY
Auh hY! rwb df nF
rwbf mYnMU igafn dy, smJx leI qyrf nF
‘sUc’ kih skdf hY ‘bfnI’ pfs igafn sI
smJx leI! rwb df nF
 

srdfr gurBjn isMG igwl, izptI suprzYNt puils (irtfierz); iswK ivcfr mMc dy bfnI pRDfn, iewk iemfndfr ivakqIaF ivwc igxy jfx vfly jfxy-pCfxy iensfn sn. ijs iksy njLdIkI, irsLqydfr qy hor sfQIaF df jdoN vI sMprk sR: igwl nfl irhf AunHF dI iemfndfrI dy BYa df pRCfvF jLrUr AunHF ’qy ipaf hovygf.  keIaF ny ies pRCfvyN dy zr kfrn afpxy afp nMU aKOqI duwD Doqy ivakqI rihx leI sR: igwl qoN dUrI rwKxI hI awCI smJI sI. Auh ikwqy vjoN mfihr qy iPr Aus ivwc rihMidaF iemfndfr hox dI invyklI imsfl rwKdy sn. ieh KUbI sR: igwl nMU byeImfnf dI pihcfn krn ivwc hmysLf mddgfr rhI sI jo gux hryk nMU bhuqf icr rfs afAux vflf nhIN sI. puils mihkmy ivwc jIvn df vwzf ihwsf bqIq krn AprMq AuWc-ahudy qoN irtfier hoey. ieh kihxf aiqkQnI nhIN hovygf ik sR: igwl df gux hI AunHF dy jIvn ivwc aksr dusLmn bixaf hovy ikAuNik iemfndfrI qy byeImfnI df koeI myl nhIN hY. ijwQy Auh mMUh-Pwt qy grm aflock jrUr sn AuWQy Auh inmr suBfa dy DfrnI vI sn. 

ijvyN srdfr gurBjn isMG igwl ny ikhf ik ‘‘iswK ivcfr mMc-ahuidaF leI bxI jQybMdI nhIN sgoN pMQk syvf inBfAux leI hY. Auh kihMdy sn ik jo syvf ies mMc vwloN kIqI jf rhI hY Auh smUh hmiKaflI iswKF dI afvfjLL hI hY" Ausy pRkfr AunHF afpxy jIvn kfl ’c syvf inBfeI. AunHF ny mnuwKI aiDkfrF dI rfKI leI vI kMm kIqf. AunHF nMU puils aPsrF ny rokx dI koisLsL kIqI hor nfl dy muwK mMqrI byaMq isMG dI GurkI qoN zr gey pr Auh idRV rhy.sR: igwl nMU 'blYk ilst' ivwc rwK ky jyl Byj idwqf qy AunHF df pfsport jbq kr ilaf igaf. sLR: igwl ieh hmysLf svfl krdy sn ik kI iksy hor mnwuKI aiDkfrF leI srgrm ny jsits ajIq isMG bYNs qoN ibnF qsIhy Jwly? BfvyN bfad ivwc BfeI jsvMq isMG KflVf qsIhy Jwldy sLhId hoey hn. ieh sB kihx qoN Bfv AunHF vwloN iemfndfrI qy byeImfnI ivwc aMqr dwsxf hI sI. keIaF dI qF byeImfnI qy sPlqf iesy ivWc rhI hY ik ijWQy vI ijs muwdy ’qy vI isWKF nMU vMz ky qy hor Kbr bxf ky cfr pYsy ieWkTy krn jF imlx df iesLfrf imldf AuWQy hI JMzf gwzdy af rhy hn. ies nMU syvf khIey jF kuwJ hor-ieh PYslf qF igafn pRfpqI nfl hI kIqf jf skdf hY qy aMD-ivsLvfs PYlfAux vfilaF qoN sfvDfn hox dI loV hY. srdfr gurBjn isMG igwl, izptI suprzYNt puils (irtfierz); iswK ivcfr mMc dy bfnI pRDfn df hmysLf iehI kihxf sI. 

iewQy AunHF dI iemfndfrI bfry gwl krnI aiqkQnI nhIN ijvyN AunHF nMU dyiKaf sI AuvyN hI Auh afpxI afqm kQf ivwc ilK ky gey hn ik AusdI QoVI nOkrI vyly hI aYs[ pI[ vwloN irport ies pRkfr ilKI geI sI, “Auh hYrfn hY ik ieMnI QoVI nOkrI vflf koeI ispfhI ieMnf isafxf ho skdf hY. cONkIdfrF qy afm lok iesdI iemfndfrI dI qfrIP krdy hn”. ies qrHF AunHF df ilKxf hY ik irport krIb pOxy sPy dI sI. iewk jLYldfr jo Kud jfgIrdfr qy iewk vwzy jfgIrdfr df nyVlf irsLqydfr vI sI. munsLI qy ispfhIaF nMU PLIs jrUr dyx dI koisLsL ivwc rihMdf sI. aijhI hI koisLsL jdoN Aus jLYldfr ny ienHF nfl iewk lMbI vfrqf nfl svfl jvfb krky ienHF dI iemfndfrI bfry jfnxf cfihaf qF ienHF df Auqwr ieMnf hI sI, “mYN irsLvq dyx vfly, idvfAux vfly aqy lYx vfly Auqy [[[[[[[[[[[[[, afpxI hwqk smJdf hF.   

Auh bVy rock qy ivaMgmeI ZMg nfl ivsQfr nfl Bly vyilaF dI irsLvqKLorI dy ZMg-qrIky dwsdy Qwkdy nhIN huMdy sn. sR: igwl ny iewk dPf afpxI aMgryjL vyly dI bIqI dfsqfn suxfeI BfvyN Auh GridaF dI mrjI qoN ibnF hI AuWc-ividaf hfsl krdy hoey ivckfr hI pVHfeI Cwz ky ispfhI BrqI hI hoey sn. jdoN aMbfly BfrqI puils AunHF nMU BrqI krky bfkIaF nfl 11 vjy zfktrI muafienf krfAux df hukm suxfieaf igaf qF Jwt PYslf bdl ky agMryjLI afANudI hox krky, AuWQy hI hFg kFg puils leI BrqI krn afey puils dy kpqfn imstr ivlsn aqy sfrjMt myjr guridwq isMG nMU slfm mfr ky hFg kFg puils ivwc BrqI ho igaf. sR:igwl ny vyrvf idqf hY ik Auh puils ivwc BrqI mfipaF dI afigaf qoN ibnF gey. iewCf AunHF dI ieh sI ik amrIkf vI jf phuMcxgy pr AunHF ny ikhf ieh ikvyN ho skdf sI ikAuNik mfipaF nMU duKI krky, aOlfd suKI nhIN rih skdI. sR:igwl ilKdy hn ik aMgryjLL dy rfj ivwc kfnUMn dI AulMGxf nhIN huMdI sI. iewQoN qk ik ipRMsIpl dI afigaf ibnF, puils jF POj aMdr nhIN vV skdI sI. ajLfdI qoN ipwCoN, iksy ipRMsIpl jF Aup kulpqI ivwc ihMmq nhIN ik iksy puils dy ispfhI nMU vI rok sky. 

afm ispfhIaF nfloN vwD pVHy ilKy qy aMgryjLI, AurdU, pMjfbI, ihMdI dI awCI muhfrq rwKdy hox krky, puils izAUtI qoN ielfvf dPqrI kMm ivwc klm dy DnI sn. ies leI suBfvk hI hY sR: igwl dI aMgryjL pils aPsrF nfl njLdIkI vI dUsiraF dy mukfbly vD sI. Auh dwsdy sn ik “Aus dI XUint dy aMgryjL puils muKI nMU myry hwQ df pMjfbIaF vflf bxfieaf qy BuMinaf murgf jo kMUzy-Gotxy nfl rgVy msfly ivWc iqafr kIqf huMdf sI, KfDf bhuq psMd afieaf. bws iPr kI sI jdoN izAUtI smyN CuwtI krn df mn huMdf qF aMgryjL puils aPsr nMYU iewk hwQ Qwly qy dUsry hwQ dI muwTI hyTly hwQ ’qy GuMmfAuNdy hoey, kMUzy-Gotxy ivWc msflf rgVx leI jfx df iesLfrf krnf qF aMgryjL ny Jwt smJ jfxf qy mYnMU CuwtI dy dyxI”. AunHF ny zyZ sfl BfrqI dMzfvlI, (General Knowledge) qy jfpqf POjdfrI dI puils vfilaF nMU pVHfeI krvfeI qy kfnMUn dI jfxkfrI vI awCI rKdy sn. sR: igwl dy kihx qoN Bfv huMdf sI ik hr aPsr dIaF kmjLorIaF dy ByqI hoxf jrUrI hY. 

ijwQy Auh aMgryjL dy rfj vyly kfnUMn dI pflxf dI gwl krdy AuQy AunHF ny afpxI afqm kQf ivwc ieh vI ijkr kIqf hY ik iks qrHF mfsLkI leI cfr rupY qy pwKf iKwcU leI Cy rupY jo srkfr idMdI sI Auh vwzf munsLI Kf jFdf sI qy ieh vgfr cONkIdfrF qoN krvfeI jFdI sI. iesy pRkfr hI cONkIdfrF dI jdoNik kuwl qnKfh Cy rupY mfsk huMdI sI AunHF nMU Qfxy afAux vyly murgf ilafAux dI pwkI hdfieq huMdI sI jo Aus vyly awT afny df qy awj dy awDy rupY df huMdf sI BfvyN ipMz ivwc ispfhI jfvy, kcihrI df cpVfsI jfvy jF tIkf lfAux vflf jfvy qF cONkIdfr dI izAutI sI ik jo mrjI kry rotI murgy nfl dyvygf. ieh sB kMm bMd krfAux ivwc ienHF ny AuWdm kIqf qy jdoN aMgryjL puils aPsr muKI nMU ies sbMDI pqf lwigaf qF Auh ienHF qy bhuq KsL hoey.  

1947 ivwc Bfrq afjLfd ho igaf arQfq BfrqIaF dy isr qoN luwt mfr, jF irsLvq lYx dI rok ht geI. 1946 ivwc lfrz aYtlI nMU ivMstn cricl ny hfAUs afP kfmnj ivwc ikhf sI ik, “afjLfd hox ipwCoN Bfrq dy pflItIsLn (isafsqdfn) qoN aihlkfr, afm lokF dI rwq cUs lYxgy”. hux qF pRDfn mMqrI qoN sb-rijstrfr dy cpVfsI aqy puils muKIaF qoN hom gfrzF qwk nMU aiDkfr hY ik jnqf nMU hr qrIky nfl luwt lvy pr aMgryjLI rfj ivwc irsLvq nMU burf mMinaf jFdf sI. kyvl puils dI gwl krIey. pMjfb puils rUl anusfr hr Qfxy, dPqr qy cONkI dy bfhr, ieh borz lwigaf huMdf sI “KLbrdfr: jy koeI puils krmcfrI, iksy PLirafdI pfsoN irsLvq vjoN ruipaf, pYsf jF koeI ijns mMgy qF qurMq puls kpqfn nMU dwisaf jfvy qF jo ksUrvfr nMU sjLf idqI jf sky. awj-kwl ieh borz lf ky suwt idwqy gey hn. iks ny Auqrvfey? ikAuN Auqrvfey?  

sR[ igwl df AunHF dIaF ilKqF ivwc ‘bRfhmxvfd’ sLbd nUM dyK ky AunHF dI lyKxI pVHn vfly nMU ieAuN glq pRBfv pYNdf hY ijvyN Auh ihMdUaF dy ivroDI hox pr Auh pwKpfqI sMklp ‘bRfhmxvfd’ dy asl ivwc Ault sn. ijs qrHF mYN AunHF nMU bhuq nyiVEN jfixaf hY. Auh nrm-idl grIb df drd bVI brIkI nfl qwkdy sn qy iPr AuhI drd AunHF dIaF ilKqF rfhIN jdoN bfhr afAuNdf sI qF ieAuN lgdf hY ijvyN Auh smwcy ihMdUaF dy hI ivroDI hox. mYN vI dfavy nfl kih skdf hF ik, “myry nrm idl dI qVP ’coN iksy df drd mihsUs kIqf jdoN myrI lyKxI df rUp Dfrn krdf hY qF ieAuN lgdf hY ijvyN mYN vI awqvfdI hovF”. ies nMU bysmJI qy awKF df DoKf ikhf jfvy jF kuwJ hor? ies df PYslf qF shI smF afAux ’qy jrUr ho ky rhygf. sR:igwl dIaF ilKqF AunHF dy nrm-idl ivwcoN bIqy duKFq ’coN pYdf hoeIaF drd dIaF kUkF hn jo ajy vI iensfP dI mMg krdIaF hn.  

Audfhrx vjoN Auh afpxIaF ilKqF dy sfr ivwc keI vfrI jdoN ieh kihMdy hn ik duwK dI gwl hY ik bVy mihMgy Bfa leI afjLfdI qy afqm snmfn nMU bRfhmxvfd ny isr cuwk ky muV bRfhmxvfd nMU surjIq krn dI koisLsL kr idwqI hY. jy ieh sPl ho igaf qF Bfrq df KyrU-KyrU ho jfxf XkInI hY. ieh ilKx qoN Bfv AunHF df ivqkry, jLulm BrI rfj pRxflIN sbMDI hY nf ik ihMdUaF dy ivroDI hox df pRgtfvf hY.  

Auh afpxI afqm kQf ivwc afjLfdI qoN bfad kflf bfhmx mdn gopfl irsLI df ijkr krnf nhIN Buly ijs qoN AunHF nMU bRfhmvfd dI afjLfdI qoN bfad dI JlkI spsLt njLr afAux lwg peI sI qy ilKdy hn ik, “Auh iswKF nMU awCf nhIN smJdf sI aqy hr mOky sfnMU nIvF krn leI mjbUr sI. iewk vfr Ausny gurduafrf qy mMdr iewk hI CMn ivwc bxf idwqy. jdoN ihMdU nMgy isr qfVIaF mfrn lwgy qF mYN gRMQI koloN mhfrfj jI dI bIV cukvf ky pihly gurduafry pucf idwqI. myrI jvfb qlbI Auqy mYN ikhf ik sFJy asQfn nfl koeI Prk nhIN pYNdf pr gurU mhfrfj dI hjUrI ’c, isr Zwk ky siqkfr nfl afAuxf pvygf, qfVIaF nhIN vwjxgIaF aqy twlIaF nhIN KVkxgIaF. nhIN qF mYN mfstr qfrf isMG, pRDfn sLRomxI kmytI nMU ilKFgf. sLrfrqI ihMdU Aus qoN bhuq zrdy sn, so irsLI cuwp ho igaf qy gurduafry ivwc hor rOxkF lwg geIaF”.  

iesy mdn gopfl irsLI ny 4 iswK muMizaF dy kys kql krvf idwqy sI. mYN cfrF dy ibafn ilK ley[ irsLI kol muKbrI ho geI. myrI JVp hoeI qF Ausqfd mnI rfm ny gwl, afpxy Aupr lY ky myry qy cfrF muMizaF qoN muafPI mMg leI. muMzy vI kuJ iZwl mwT idKfeI idMqy qF mYN mfmlf Kqm kr idwqf. ieh cfry kysfDfrI bx gey qy cfry hI luiDafxf puils ivwc myry mfqihq vI rhy.  

ies gwl nfl joVky ieh gwl krnI bxdI hY ik iswKF pfs sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI bqOr iswK pfrlImyNt hY. ieh gurduafrf aYkt, 1925 qihq bxI ijs kfrn hI gurduafrf pRbMD pUrn qOr qy lok-qMqrI qy invyklf hY ijs df afDfr sRI anMdpur sfihb ivKy Kflsf pMQ dI isrjnf vyly gurU vfk:

  ien hI kI ikRpf ky sjy hm hYN
nhIN mo so grIb kror pry.. 

ieh gwl ibnF iksy vfd-ivvfd ’c pey mMnxXog hY ikAuNik ieh vfk awj dy sMsfr dIaF lok-qMqrI BfvnfvF qoN vI Zyr icr pihlF df lok-qMqrI BfvnfvF df iswK Drm rfhIN rwKy nINh-pwQr nMU drsfAuNdf hY. ieh iswK Drm nfl juiVaf lok-qMqrI pRbMD ijWQy qfnfsLfh leI vMgfr hY AuWQy ieh sLLRomxI akflI dl dI “ rfjF dI afqm inrBrqf” dI mMg lok-qMqrI BfvnfvF df pRgtfvf hY. lok-qMqr df mnorQ jnqf df, jnqf rfhIN, jnqf dy ihWq vflf sLfsLn huMdf hY. ies sLfsLn ivc mnuwK dI “Auqmqf” nMU svIkfiraf igaf hY ( pMnf 5 sLLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI df pMjfh sflf ieiqhfs 1926 qoN 1976) ijs nMU ajy qk vI BfrqI hkUmq brdfsLq nhI kr rhI. ies kfrn hI ies lok-qMqrI pRxflI ’qy cirwqrhIxqf dI GuspYT krvf ky qy anykF hor hwQkMzy vrq ky dogly isWKF rfhIN bRfhmxvfd kdI ipWCy rih ky qy kdI KuwlH ky iswK sMsQfvF ’qy hmlfvr ho irhf hY. 

pqf nhIN ikAuN BfrqI hkUmq ny KLfs ‘kOmI nIqI qy pYNqVybfjLI’ aDIn iswK styt (Kfilsqfn) dI mMg dy mudeI horF (dogly isWKF) nMU bxf ky, bqOr vwKvfdI pysL krn dI asPl koisLsL krky, jUn 1984 df POjI hmlf qy isWKF dy kqlyafm nMU jLfiej TihrfAux df Xqn kIqf hY? asl ivwc sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI jo iswK pfrlImYNt hY ny 9 mfrc 1946 nMU iswK styt dI kfiemI leI mqf pfs kIqf hoieaf hY. iehI kfrn hY ik BfrqI hkUmq nMU ieh iswK Drm nfl juiVaf lok-qMqrI pRbMD rfs nhIN af irhf hY. ies pRbMD nMU nsLt krn dy hr hIly-vsIly vrqy jf rhy hn. ies ivWc kOx BfeIvfl bxy qy kOx bxngy, ieiqhfs nfl juVI hoeI gwl hox krky ajy aDUrI hI rhygI pr jdoN sMq jrnYl isMG iBMzrFvfly nMU smJ afeI Auh sLhfdq dy ky iewk sLfndfr prMprf ipWCy Cwz gey hn. 

ies pRbMD nMU nsLt krn dI lVI ivwc hI hirafxf sLLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI alwg bxfAux dI  iqafrI qy kIqI jf rhI hmfieq nMU idwlI srkfr dI mfVI njLr dy pwK ’c hI dyiKaf jfxf cfhIdf hY. 

sLLRomxI akflI dl dI “rfjF dI afqm inrBrqf” dI mMg lok-qMqrI BfvnfvF df pRgtfvf qy jVH sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI jo iswK pfrlImYNt hY ny 9 mfrc 1946 nMU iswK styt dI kfiemI leI pfieaf mqf ies pRkfr mOjUd hY:  

“dysL dI idno idn bdl rhI isafsI hflq muqfbk s[ bsMq isMG jI kuwkV ipMz ny hyT iliKaf iswK styt df mqf pysL kIqf: 

A)   sLRomxI kmytI aYlfn krdI hY ik iswK afpxy afp ivwc iewk vwKrI kOm hn aqy
a)  ies iejlfs dI rfie hY ik iswKF dy muwK Drm sQfnF, swiBafcfr, iswK irvfjF dI kfiemI, iswK svY-mfn qy afjLfdI dI rfKI qy BivwK ivwc iswKF dI qrwkI leI iswK styt jrUrI hY, ies leI, ieh iejlfs iswK sMgqF pfs apIl krdf hY ik Auh ies dI pRfpqI leI vwD qoN vwD Auprflf krn.  

srdfr amr isMG jI ‘dusFJ’ ny mqy dI qfeId kridaF afiKaf ik mOjUdf hflfq ivwc iswK Drm dI rfKI qy ies dy vfDy leI jrUrI ho igaf hY ik iswKF leI vwKrI styt kfiem kIqI jfvy. iswK bjf qOr pr iewk vwKrI kOm hY qy jo gux iewk kOm ivwc hoxy cfhIdy hn, Auh sfry sfzy ivwc mOjUd hn. sfnMU DoKf dyx leI ieh afvfjL AuTfeI jFdI hY ik iswK iewk vwzy ‘ihMdUdrKq’ dI tfhxI hn. mYN kihMdf hF, ieh afvfjL kyvl asF nMU hVwp krn leI AuTfeI jFdI hY. asIN iksy dUjI kOm dy gulfm ho ky Pl Puwl nhIN skdy. sfzI Gwt igxqI sfzI styt kfiem krn dy rsqy ivwc rukfvt nhIN ho skdI. bqOr kOm dy sfnMU bhuqI igxqI vflIaF kOmF dy brfbr ihwsf imlxf cfhIdf hY”. 

Pyr srdfr guridwq isMG, guridafl isMG, srdfr krqfr isMG Jwbr afid vwloN ivcfrF pysL hox qy ieh mqf srb sMmqI nfl pRvfn ho igaf. (‘coN sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI df pMjfh sflf ieiqhfs 1926 qoN 1976) pRkfsLk-iswK ieiqhfs rIsrc borz, sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI, aMimRqsr. ieh mqf awj vI sfrQk hY ijs qoN Bfrq srkfr buKlfeI hoeI iswDy jF aisWDy ZMg-qrIky vrqky sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI dy pRbMDkI ZFcy ’qy ies nMU mlIn krn leI hmly jfrI rwK rhI hY. bRfhmxvfd -ivqkry, jLulm BrI rfj pRxflIN dy lfgU rihx krky qy mfstr qfrf isMG, pRDfn sLLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI qoN bfad dy pRbMDkF nfl sR: igwl dI nPLrq, iehI kfrn bxI rhI hovy qy sI pr Auh ihMdUaF dy ivroDI nhIN sn. ieh sB kuwJ smJx qy ies hmly qoN bcx leI igafn pRfpqI nfl smJdfr qy cusq bxy rihx dI loV hY nhIN qF KudgrjL nf pUrf hox vflf Gftf pf skdy hn. 

srdfr gurBjn isMG igwl hmysLf kfnMUn dy dfiery ivwc rih ky jIvn ijAux nMU qrjIh idMdy sn. mYN kdy afp muhfry AunHF nMU PokIaF bVHkF mfrdy nf hI dyiKaf qy nf hI suixaf sI. AunHF dy imlxsfr AunHF dI iemfndfrI, sfdgI qy hwQ ivwc ley kMm nMU lgn nfl krn dI Bfvnf qy aml qoN hmysLf pRBfvq hMudy rhy. sLfied iehI kfrnF krky hI sR: igwl nMU myry nfl bxI nyVqf vI awCI lgdI rhI hovy pr Auh aflsI qF iblkuwl hI nhIN sn. ijnHF icr Auh byvsI dI hflq ivwc nhIN af gey Aus vyly qk klm dI vrqoN krdy rhy. aMq 26 jnvrI 2005 nMU jdoN mYN imilaf qF AunHF nMU idmfgI qOr ’qy pihlF vFg hI shI slfmq qy cusq dyiKaF qy Auh afpxI pqnI sRImqI amrjIq kOr jo myrI mF brfbr hY, dy sfhmxy qy hfjrI ivWc lMmy smyN qwk myry nfl gwlF krdy rhy sn jdoN mYN ‘iswK ivcfr mMc’ dy nF nMU cVHdI klf ivWc rwKx df Brosf vI idwqf sI. iehI hux qk myrf Xqn vI hY. 

nvMbr 1984 df idwlI kqlyafm qy nfhiraF , gujrfq muslmfnF dy kqlyafm, kwtVpMQIaF ny bfbrI msijd nMU Zih-ZyrI krn dy ipwCy qy asl dosLI kOx sn-isafsqdfn! nvMbr 1984 dy  idwlI ’c iswKF dy kqlyafm vylyy nfhiraF dI gMUj ieAuN suxfeI idMdI sI:

nIlI pIlI rihny nhIN dyxI, siq sRI akfl kihny nhIN dyxI
kwC kVf aOr ikrpfn – Byj dyNgy pfiksqfn
Kqm kr do srdfroN ko – dysL ky gwdfroN ko, jUqy mfro sfloN ko.
koeI gurduafrf nf rhy, jlf do, lUt lo ienkI aOrqoN kI,
bihno kI, lVkIEN kI iewjq; nMgf krky GumfE bjfroN myN,
sfloN kf nfmo insLfn imtf do.
mfro mfro srdfroN ko, dysL ky gwdfroN ko, sFp ky bwcy kucl do. 

srkfrI sfDF nfl rl ky jdoN isafsI kwtVpMQIaF ny bfbrI msijd ZfhI qF gurBjn isMG ny iliKaf sI ik afp lfeI awg df syk Jwlxgy azvfnI qy Ausdy sfQI ikAuNik AunHF ny kfnUMn qy adflqF dI pRvfh kIqy ibnF ieh aprfD kIqf hY qy sfDF pRqI Auh ivdvfn df hvflf idMdy hoey ilKdy hn, “awj srkfrI sfDF dIaF mnuwKqf ivroDI kucflF nMU dyK ky ivdvfn imls ilKdf hY Man without human liberty and human thoughts is not better than an animal.  

isafsqdfn, juJfrU qy  puils sbMDI sR: igwl dy sMKyp ’c ivcfr: 

iewk dihsLq psMd qoN afm aprfDI ivwc kI Prk hY? afm aprfDI kyvl afpxy inwjI lfB leI aprfD krdf hY jdoN ik dihsLq psMd iksI Kfs insLfny leI kMm krdf hY. AusdI isdk idlI, iemfndfrI qy asUlF leI iesLk hI dws idMdf hY ik Auh iksI insLfny dI pUrqI leI jfn hQylI Auqy rwKI iPrdf hY. ijvyN Bfrq ivwc, ajLfdI qoN pihlF, awqvfd dysL BgqI nfl juiVaf hoieaf sI. bMgfl ivwc aslf Kfny dy lutyry, zfky mfrn vfly, ryl gwzIaF  AyultfAux vfly, awgF lfAux vfly, bygunfh aPsrF nMU kql krn vfly dihsLq psMd hI sn, pr mgroN AunHF nMU dysL BgqF df drjf dy idwqf igaf. jdoN juJfrUaF nMU iswKF ivwc siqkfr imlx lwgf qF afm mMuizaF qy kuJ ihMdUaF ny vI luwtF leI groh bxf ley. srkfr ny vI sLih idwqI qy puils ny vI guMzy BrqI krky luwtF, KohF qy kql krfAuxy sLurU kr idwqy qF jo afp kmfeI kr lYx qy aslI juJfrU BMzy jf skx. AunHF vwloN afpxy sfQI rhy puils aPsrF df ijLkr aksr kIqf jFdf sI pr ieh dwsx qoN Auh vI asmrQ rhy ik ikvyN sfjLsLI ZMg nfl puils nMU iswKF dy kfql bxfeI rwiKaf igaf?  

igwl jI dy isafsI sfl dI Aumr ’c
cONdf PrvrI do hjfr pMj dy kIqy clfxy nMYU
ivCVnf, ivdf hoxf, ruKsq lYxI, cflf pfAuxf,
kUc krnf, rvfnf hoxf, prlok isDfrnf, vwK hoxf,
clfxf krnf, cVHfeI krnI, jF rUh df inKVnf khF
pr ies sMvydnsLIl sKLs nMU moieaf,gujLiraf,miraf,
imrq, Pnfh jF imrqk kihx dy leI myrI jLmIr cuwp hY
jLmIr kihMdI hY ik hmysLf Auh Xfd afAux vflI rUh hI rhU

sR: igwl ny afpxI afqm kQf ivwc ieAuN ilK ky, “ik lokI puils nfl ipafr krdy sI qy puils vI AunHF dI pUrI iewjq krdI sI isrP jdoN qk dysL nMU kyvl 4-5 sfl hI afjLfd hoieaF hoey sn ikAuNik lok, hflF bdmfsL isafsqdfnF dy PMidaF ivwc nhIN Psy sn” smJo Auh ieh ilK ky dysL dI mOjUdf siQqI bfry sB kuJ kih gey hn.  

*muKI qy bulfrf, iswK ivcfr mMc, luiDafxf
20 jnvrI 2008

mobfeIl: 98143-34544
www.sikhvicharmanch.com

 
 
     
 

kithrf
blbIr isMG sUc

 
     
 

ktihrf bol ipaf,
iensfP hMudf dyK ro ipaf,
ijhVf afvy shuM cuwkI jfvy,
ieh kih ky ro ipaf. 

jwj muskrfvy,
pr ktihrf ro ipaf,
ktihrf gUMgf-bolf,
pr iPr vI ro ipaf. 

nf cuwp krfeI,
nf ipwT GsfeI-afeI,
jwj jfxy gUMgf-bolf,
ikAuN ro ipaf??? 

byjfn-byjbfn jLrUr hF,
iesLfrf krn qoN mjLbUr hF,
jwj sfihb nMU ieh kihMdf ro ipaf.

 
 
muwK pMnf  |  aMgryjI aMk  |  sMcflk  |  bfnI  |  ilMk

Copyright © Balbir Singh Sooch, Chief and Spokesperson, Sikh Vichar Manch, Ludhana, Punjab (India)